Aan Zijne Excellentie drs S. Dekker, Minister voor Rechtsbescherming
Mr C.A. Herstel, directeur Sanctietoepassing en Jeugd, plv. DG Straffen en Beschermen
Mr N.P. Levenkamp, portefeuillehouder Jeugd DG Straffen en Beschermen
Drs C.C.M. Carati, beleidsmedewerker Ministerie van Justitie en Veiligheid
In kopie aan de Vaste Commissie voor VWS van de Tweede Kamer, drs V.A. Bergkamp en mr R. Raemakers, leden van de Tweede Kamer, LOC
Haarlem, 13 februari 2018
Geachte excellentie, geachte heer Herstel, geachte heer Levenkamp, geachte mevrouw Carati,
Wij, ouderorganisaties/ouderplatforms die de belangen van ouders en kinderen in de jeugdhulp behartigen, hebben het verslag dat LOC van het congres ’Waarheidsvinding in de justitiële jeugdketen’ opstelde gelezen, evenals de LOC-folder ‘Waarheidsvinding in de justitiële jeugdketen Aanvullende aanbevelingen verkregen tijdens het landelijk congres’. Niet alleen de inhoud van beide heeft ons teleurgesteld, maar ook het feit dat de Erasmus Universiteit en de Vereniging Jeugdrecht Advocaten Rotterdam (VJAR) als mede-organisatoren beide niet bij de LOC- folder zijn betrokken.
Wij zijn bang dat op grond hiervan de belangen van ouders en kinderen in de jeugdbescherming niet op de juiste wijze kunnen worden behartigd. Na veel gepraat zal de uitkomst zijn dat de praktijk van (voorkomen van) maatregelen van kinderbescherming dezelfde zal blijven die zij nu is.
Het merendeel van de ondertekenaars van deze brief was op het congres aanwezig en houdt zich al jaren bezig met de materie. Honderden dossiers hebben wij bestudeerd, waardoor wij ons zeker deskundig achten.
De folder zet vooral in op een cultuuromslag. Er is inderdaad een cultuuromslag nodig. Een cultuuromslag laat zich zien door meetbare resultaten, maar dat is niet wat LOC bedoelt. De folder maakt duidelijk dat normering van het proces voor LOC het minst belangrijk is. Het panacee is “een cultuuromslag”, “een cultuur … waarin men elkaar kritisch bevraagt …”. Cultuur(omslag) leent zich uitstekend tot oeverloze besprekingen, regionaal, landelijk, vergelijkend, concluderend, resumerend.
Maar ouders en kinderen hebben alleen baat bij de resultaten van die cultuuromslag, die tevens de veroorzaker van de omslag kunnen zijn: actuele informatie, duidelijk onderscheid tussen vermoedens/verzinsels en feiten, geen vermoedens die zonder onderzoek tot feiten worden verheven, een omlijnd toetsingsmodel voor de kinderrechter.
Het is opmerkelijk dat LOC in de folder benoemt dat waarheidsvinding en veiligheid van kinderen niet samengaan. Hiermee sluit LOC aan bij de visie van de minister van rechtsbescherming zoals geuit tijdens het wetgevingsoverleg van 4 december 2017. Vooral prof. dr G.J.J.M. Stams gaf in zijn lezing op het congres aan dat wetenschappelijk onderzoek aantoont dat een betere waarheidsvinding automatisch leidt tot een betere veiligheid.
Daarnaast missen wij in de LOC folder de belangrijke opmerkingen dat:
- deskundigheid naar voren gehaald moet worden, de functionaris aan de poort zeer belangrijk is,
- wij ons af moeten vragen wat de toegevoegde waarde is van een ondertoezichtstelling bij scheiding,
- het noodzakelijk is bij ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing standaard een advocaat toe te wijzen (kinderrechter mr S. de Pauw Gerlings),
- de gezinsvoogd regisseur is, maar daar geen taakomschrijving of tijd voor heeft,
- de wijze waarop men binnen de HBO-opleidingen leert rapporteren niet voldoet.
En misschien wel de belangrijkste opmerkingen van het congres, gemaakt door mr dr J. Uit Beijerse in panel 2 en vanuit het publiek door prof. dr C.J. Forder: er moet een vastomlijnd toetsingsmodel voor kinderrechters komen. Zolang dat er niet is weten instanties niet waar ze zich aan moeten houden. (“Momenteel – anders dan de jeugdstrafrechter of de bestuursrechter – werken kinderrechters met vrije motivering en niet aan de hand van een vast omlijnd toetsingsmodel. Zouden de kinderrechters met een omlijnd toetsingsmodel werken, dan zouden verzoekende instanties weten wat hun te doen staat. Voor inspiratie over de inhoud van een dergelijk kader hoeft niet ver gezocht te worden. Kinderbeschermingsinstanties en kinderrechter zijn toch al gehouden tot naleving van de criteria die uit de rechtspraak van het EHRM voortvloeien.” prof. Forder in Nederlands Juristenblad, 14-10-2016).
Wij hebben begrepen dat LOC zich zal buigen over het actieplan waarheidsvinding dat het Ministerie van J&V gaat maken. LOC heeft tot op heden slechts blijk gegeven dat alleen hun cliëntentafel een oordeel mag vellen over dit actieplan. Wij vinden het van groot belang dat ook ouderorganisaties waarvan LOC niet de belangen behartigt omdat zij geen vaste plaats hebben aan de cliëntentafel bij de uitwerking en het eindoordeel worden betrokken.
Graag vernemen wij binnen een week na ontvangst van deze brief van het Ministerie van Justitie en Veiligheid of onderstaande organisaties per direct kunnen aanschuiven. Immers het lot van 317.000 kinderen in de jeugdhulp kan en mag niet beslist worden door 12-18 mensen aan de cliëntentafel van LOC.
Met vriendelijke groet,
- Adoptie-Zaken en Familierecht
- Meldpunt Jeugdzorg Dark horse
- Stichting De Kring Noord
- Stichting Kinderen-Ouders-Grootouders
- Stichting SOS-Jeugdzorg
- Stichting Steunpunt Zelfhulp ’s-Hertogenbosch & Regio namens de zelfhulpgroep “Grootouders die hun kleinkinderen niet kunnen of mogen zien”
- Belangenvereniging Intensieve Kindzorg
- Coöperatie Ouderkracht voor ’t Kind
- Vereniging Groot Gezin
- Landelijke Oudervereniging Gezinsproblematiek Adoptie
- Het Oudernetwerk Zuid-Holland
- Vader Kennis Centrum