Zondag 15 juni 2025 – Vaderdag in Stilte – Oproep tot steun voor Kinderen en Vaders die zijn Buitengesloten
Vaderdag in Stilte: Een Oproep tot steun voor Kinderen en Vaders die zijn Buitengesloten
Zondag 15 juni 2025 – Vaderdag
Voor velen is deze dag een feestelijk moment van verbondenheid tussen vaders en hun kinderen. Maar voor duizenden vaders en kinderen in Nederland is deze dag gevuld met stilte, gemis en machteloosheid. Zij zijn van elkaar vervreemd geraakt na een scheiding, niet door keuze, maar door omstandigheden waarin dwangcontrole, partnergeweld, kindermishandeling, ouderverstoting of stelselmatige omgangsfrustratie een rol spelen.
In het bijzonder wanneer de verzorgende ouder – vaak de moeder – het contact met de andere ouder saboteert of ondermijnt, worden vaders en hun kinderen slachtoffer van een systeem dat hen niet beschermt. Ondanks talloze signalen, rapporten en schrijnende persoonlijke verhalen, blijft de Nederlandse overheid in gebreke.
Een Onzichtbaar Verdriet
De pijn van een kind dat zijn vader mist en de wanhoop van een vader die zijn kind niet mag zien, is nauwelijks onder woorden te brengen. Dit verdriet blijft vaak onzichtbaar, omdat het overschaduwd wordt door ideologische debatten over gelijkwaardigheid, gezagsverhoudingen en de angst om “partij te kiezen”. Maar kinderen hebben recht op beide ouders, mits er geen sprake is van onveiligheid. Het is geen keuze tussen vader of moeder – het is een mensenrecht dat kinderen hun ouder niet verliezen door onrecht, controle of institutionele nalatigheid.
Vaders die contactverlies meemaken, melden keer op keer hetzelfde patroon:
- Lege stoelen op verjaardagen en feestdagen;
- Onverklaarbare vijandigheid van hun kind;
- Een juridisch systeem dat traag, onmachtig of terughoudend is;
- Hulpinstanties die zich niet durven uit te spreken over ouderverstoting of coercive control;
- Een jeugdzorgsysteem dat vaak de zorgverdeling van het moment als gegeven accepteert, ongeacht hoe deze tot stand is gekomen.
Hoe het Beleid Faalt
De Nederlandse aanpak bij complexe scheidingen legt nog altijd de nadruk op ouders als gelijke gesprekspartners, zonder voldoende oog te hebben voor machtsdynamieken, manipulatie of emotionele verwaarlozing. Het idee dat ‘samen ouders blijven’ altijd mogelijk of wenselijk is, negeert de realiteit van ouderschap onder dwang of uitsluiting.
Daarnaast zijn:
- Ouderverstoting onvoldoende erkend als vorm van psychische kindermishandeling;
- Dwangcontrole en emotionele manipulatie nog te weinig geïntegreerd in de diagnostiek van hulpverlening en rechtspraak als ernstige vormen van huiselijk geweld en partnergeweld;
- Handhavingsmechanismen zoals dwangsommen, omgangsherstel en sancties bij frustratie van omgang zelden effectief toegepast;
- Vaderbetrokkenheid in beleid en praktijk ondergewaardeerd, vooral bij (valse) beschuldigingen en vermoedens van conflict of mishandeling.
Beleidsvoorstellen: Van Herkenning naar Bescherming
Om het tij te keren en deze vorm van intergenerationeel verdriet te doorbreken, zijn structurele hervormingen nodig. Deze Vaderdag is het moment om het stille verdriet om te zetten in een luide beleidsoproep:
- Wettelijke erkenning van ouderverstoting als vorm van psychisch geweld tegen kinderen.
- Verankering van het recht op beide ouders in de uitvoering van jeugdbescherming, met actieve plicht tot herstel van contact tenzij aantoonbare onveiligheid dit uitsluit.
- Training voor rechters, advocaten, jeugdbeschermers en hulpverleners in het herkennen van coercive control, ouderverstoting en emotionele manipulatie.
- Onafhankelijke omgangsbemiddeling met gedragskundige expertise die boven het conflict uitstijgt.
- Versterking van handhavingsmiddelen, inclusief spoedprocedures, sancties en structurele begeleiding bij omgangsherstel.
- Langdurige monitoring en nazorg voor kinderen die vervreemd zijn geraakt van een ouder, met focus op herstel en hechting.
- Beleidsverplichting voor gelijke ouderbetrokkenheid als uitgangspunt, tenzij zwaarwegend onderbouwd.
Tot Slot
Deze Vaderdag denken we aan alle vaders die niet mogen zijn wie ze willen zijn: een betrokken ouder, een veilige haven, een spiegel voor hun kind. En aan alle kinderen die een vader missen zonder te begrijpen waarom – of erger nog, geleerd hebben hem te haten zonder reden.
Hun verdriet verdient onze erkenning. Hun toekomst verdient onze bescherming.
Vandaag is het tijd om het stilzwijgen te doorbreken. Niet morgen. Niet later. Vandaag.
Foto boven: Photo by Derek Owens on Unsplash
Foto homepage: Image by Please support me! Thank you! from Pixabay
2 reacties
LAAT EEN REACTIE ACHTER
Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.
Deze tekst is zo herkenbaar, maar ook onbegrijpelijk dat dit gebeurd in een land als Nederland.
Vaker heb ik de schokkende term gehoord, het gekke is, ergens voel ik de connectie van deze woorden wel, zonder het leed aldaar te bagetaliseren.
“Jeugdzorg en kinderbescherming na scheiding is voor mannen/vaders in Nederland vergelijkbaar als de taliban in het midden oosten voor vrouwen.”
Dank voor je bijdrage J.Blom.
Hoewel Afghanistan en Nederland geografisch en cultureel mijlenver van elkaar liggen, delen zij een ontluisterende overeenkomst – in beide contexten faalt het recht om een fundamentele groep burgers daadwerkelijk te beschermen.
* Afghanistan: vrouwen buitenspel *
In het hedendaagse Afghanistan zijn vrouwen systematisch uitgesloten van onderwijs, werk en publieke ruimte. Wet- en regelgeving die hun vrijheden moest garanderen is uitgehold of geheel afgeschaft. De staat laat niet alleen na hen te beschermen, maar legt hun bovendien een juridisch keurslijf op – waardoor zij bij voorbaat kansloos zijn om hun belangen via de rechter af te dwingen.
* Nederland: vaders in de marge *
Wie denkt dat zo’n rechtsvacuüm alleen in verafgelegen conflictgebieden voorkomt, moet eens kijken naar het Nederlandse familierecht na (echt)scheiding. In deze sterk gefeminiseerde rechtspraktijk botsen vaders en andere mannelijke verzorgers op een muur van procedurele drempels en vooroordelen.
– *Geen effectieve rechtsbescherming.* De relatie tussen kind en vader is formeel “beschermd”, maar in de praktijk ontbreekt handhaving. Besluiten over omgang en gezag worden zelden afgedwongen; een vader moet jarenlang procederen om simpelweg zijn eigen kind te zien.
– *Structurele discriminatie.* Uitgangspunt is nog steeds dat moeder de ‘natuurlijke’ primaire verzorger is. Dat zet vaders bij voorbaat op achterstand, ongeacht hun daadwerkelijke inzet of capaciteit.
– *Papieren industrie zonder resultaat.* Legers van vergadertijgers en rapportjesschuivers in jeugdzorg en kinderbescherming produceren eindeloze “multidisciplinaire” adviezen, maar leveren nauwelijks tastbare oplossingen. Intussen vloeien er jaarlijks honderden miljoenen euro’s naar bureaucratische processen, terwijl kinderen en vaders elkaar blijven missen.
* De rode draad: rechteloosheid vermomd als regelgeving *
In beide landen is er sprake van een wettelijk kader dat op papier rechten erkent, maar in de praktijk fundamenteel tekortschiet. In Afghanistan gebeurt dat via expliciete uitsluiting; in Nederland via een subtieler, maar niet minder verwoestend systeem van procedurele vertraging, stereotiepe aannames en gebrekkige handhaving. Het resultaat is in beide gevallen hetzelfde: een ontwricht menselijk netwerk – daar vrouwen, hier vaders en hun kinderen – dat zonder krachtige hervorming geen kans krijgt op rechtvaardigheid.
* Oproep tot herijking *
– *Voor Afghanistan* betekent dit internationale druk én concrete hulp om vrouwen weer volwaardig te laten deelnemen aan samenleving en rechtspraak.
– *Voor Nederland* vraagt het om een radicale herziening van het familierecht: gelijke uitgangspositie voor beide ouders, handhaving met tanden en een drastische verkleining van het bureaucratische woud dat nu vooral zichzelf in stand houdt.
Zolang we niet erkennen dat rechtsongelijkheid vele gedaanten heeft – van de openlijke onderdrukking in Kabul tot de plakkerige discriminatie in Nederlandse zittingszalen – blijven vrouwen daar én vaders hier hun rechten zien verdampen in mooie woorden zonder daden.