‘Vaders zijn gelukkiger en gezonder’

Wetenschap, 9 september 2014 13:19 | Renske Keizer (31) is onlangs benoemd tot bijzonder hoogleraar vaderschap. Ze gaat onder meer onderzoeken hoe ze de betrokkenheid van vaders kan vergroten. ‘Mannen zijn vaak huiverig hun werkgever om een papadag te vragen.’

Twee dagen betaald kraamverlof voor Nederlandse vaders is veel te weinig, betoogt Renske Keizer, ‘s lands eerste bijzonder hoogleraar vaderschap. ‘Dan heb je één dag om bij de bevalling te zijn. En een dag om je kind aan te geven bij de burgerlijke stand. Je hebt er niet veel aan dus.’ Een lichtpuntje: het kabinet heeft besloten het verlof met drie dagen uit te breiden, maar ook dat is volgens Keizer een schrale troost. ‘Bovendien is dat extra verlof onbetaald.’

Hebben Nederlandse vaders het echt zo slecht?
‘De Europese Commissie adviseerde anderhalf jaar geleden om twee weken vaderschapsverlof te geven. De aanwezigheid van een vader is essentieel voor kinderen in hun eerste levensjaren. De kans op echtscheiding is kleiner als de vader betrokken is en vaders ontwikkelen zo een betere band met hun kinderen.’

‘In Nederland heerst een moederschapsideologie: oerbevallingen, parttime werken, dure kinderopvang, de algemene opvatting dat moeders het beste voor hun kinderen kunnen zorgen. Ook rechters wijzen kinderen na een scheiding voornamelijk toe aan de moeder. Gevolg: Nederlandse vaders staan in Europa op de een-na-laatste plaats als het gaat om de tijd die ze doorbrengen met hun kinderen. Alleen Zwitserse mannen doen het nog slechter.’

Willen vaders zich wel met de opvoeding bemoeien?
‘Een studie wijst uit dat dertig procent van de Nederlandse vaders eigenlijk meer betrokken wil zijn bij hun kinderen, maar ze kunnen het zich niet veroorloven minder te gaan werken. Mannen die dat wel financieel aankunnen, zijn vaak huiverig om hun werkgever om een papadag te vragen. Ze krijgen dan meteen een stigma, komen minder carrièregericht over. We zouden een cultuur moeten creëren waarin je heus niet ontrouw bent aan je werkgever als je voor je kind wilt zorgen.’

Is de rol van de vader zo belangrijk?
‘Absoluut. Vaders die meer betrokken zijn bij de opvoeding hebben gelukkigere kinderen. Die hebben minder problemen op school, vertonen socialer gedrag, spijbelen minder en leren beter omgaan met agressie.’

Waar zit ‘m dat dan in?
‘In de literatuur is veel aandacht voor het spel van vaders. Ze stoeien met hun kinderen, nemen meer risico’s in dat spel. Vaders fungeren als rolmodel. Recent onderzoek suggereert ook dat betrokken vaders leiden tot een betere taalontwikkeling van het kind. Ze gebruiken meer actieve werkwoordsvormen, slaan een volwassener toon aan tegen hun kind.’

‘Maar eigenlijk weten we nog vrij weinig van de invloed van vaders. Wat we weten, komt vooral uit studies die in Amerika, Engeland en Australië zijn gedaan. Het is lastig dat een-op-een te vertalen naar de Nederlandse situatie. Daar is mijn functie voor bedoeld, om hier onderzoek te doen naar vaderschap en zo te helpen het beleid rondom het vaderschap te verbeteren.’

Maakt het vaderschap gelukkig?
‘Sterker, vaders zijn gelukkiger dan kinderloze mannen. En ze leven langer, gezonder. Dat komt ook door de invloed van hun partner. Jonge vaders ervaren overigens wel meer stress dan kinderloze mannen.’

Tekst: Laura Schalkwijk